Monografia Między rozsądkiem a uczuciem. Twórczość literacka Elżbiety z Krasińskich Jaraczewskiej (1791-1832) jest skróconą i poprawioną wersją pracy doktorskiej obronionej przez autorkę w 2001 r. na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Promotorem dysertacji była prof. dr hab. Alina Aleksandrowicz.
    Monografia koncentruje się na kilku najistotniejszych dla twórczości E. Jaraczewskiej kwestiach, m.in. modelu powieści łączącej w sobie odmianę edukacyjną z obyczajową oraz „romansem moralnym”. Utwory Jaraczewskiej stanowią wg autorki jedno z ogniw łączących polską powieść II połowy XVIII wieku w stylu „Mikołaja Doświadczyńskiego” z dojrzałą formą gatunku reprezentowaną przez Józefa Ignacego Kraszewskiego.
    Istotna część monografii została poświęcona obyczajowi jako ważnej kategorii porządkującej świat przedstawiony powieści i powiastek Elżbiety Jaraczewskiej według trzech szeregów znaczeniowych: rytmu obyczajowości rodzinnej i indywidualnej, rytmu świąt dorocznych o charakterze religijnym i rytmu obrzędów i obyczajów charakterystycznych dla kultury ziemiańskiej z wprowadzonymi po raz pierwszy na gruncie polskiej powieści opisem folkloru Huculszczyzny (Pokucia).
    Powieści Jaraczewskiej jest według autorki niesłusznie postrzegana jedynie w kontekście historii romansu. Aspekt obyczajowy, obok fabuły kreowanej zgodnie z wzorem historii uczuć, czyni je wciąż dość atrakcyjnymi dla współczesnego odbiorcy.
    Książka ta ukazała się jednocześnie w wersji online w wolnym dostępie w kolekcji Śląskiej Biblioteki Cyfrowej pod adresem: www.sbc.org.pl/dlibra/publication/7860.

    The monography Reason and Feelings. The Literary Output of Elżbieta Krasińska Jaraczewska (1791-1832) is an abridged and corrected version of the author’s doctoral dissertation (2001, the Humanities Faculty, Marie Curie-Sklodowska University in Lublin), promoted by Prof. Alina Aleksandrowicz.
    The work is focused on some of the most important elements of her literary output. To these belong: the type of the educational novel combined with the novel of manners and “the moral romance”. According to the author, Jaraczewska’s novels are a link between the Polish novel of the second half of the 18th century of the “Mikołaj Doświadczyński’s adventures” type and a developed from of the genre, represented by Józef Ignacy Kraszewski’s novels.
     A substantial part of the book is devoted to the category of manners as being instrumental in presenting the world of the novels and children’s tales according to three levels of meanings: the level of family and individual customs; the level of annual religious holidays; the level of customs and rites typical of the Polish landed gentry (the first ever appearance of a description of the folklore of Huculszczyzna in the Polish novel).
     The author’s view is that Jaraczewska should not solely be viewed as a writer of romances. Alongside the plots, the social aspect of her novels is, to a certain degree, attractive to the modern reader.
     The monography also appeared in the form of a free-access e-book in the collection of Śląska Biblioteka Cyfrowa under the following link: www.sbc.org.pl/dlibra/publication/7860.